KỶ NIỆM 95 NĂM ĐỈNH CAO PHONG TRÀO XÔ VIẾT NGHỆ - TĨNH (12/9/1930 - 12/9/2025): KHÍ PHÁCH ANH HÙNG, TINH THẦN BẤT DIỆT

Bối Cảnh Lịch Sử

Vào những năm 1930, dưới tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới và chính sách cai trị, bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp cùng bè lũ phong kiến tay sai, đời sống của nhân dân ta, đặc biệt là công nhân và nông dân, vô cùng cơ cực. Mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với đế quốc Pháp và tay sai đã trở nên vô cùng gay gắt.

Trong bối cảnh đó, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời vào ngày 3/2/1930 đã kịp thời lãnh đạo, tập hợp lực lượng quần chúng, thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh cách mạng trên khắp cả nước, mà đỉnh cao là phong trào Xô Viết Nghệ - Tĩnh.

Xô viết Nghệ - Tĩnh là sự phát triển tất yếu của cao trào đấu tranh cách mạng của công nhân và nông dân cả nước trong những năm 1930-1931. 

Ảnh tư liệu.

Diễn Biến Đỉnh Cao Ngày 12/9/1930

Phong trào đấu tranh ở Nghệ - Tĩnh bắt đầu từ ngày 1/5/1930 và nhanh chóng lan rộng với nhiều hình thức, từ bãi công của công nhân đến biểu tình của nông dân. Đặc biệt, ngày 12/9/1930 đã đi vào lịch sử như một dấu son chói lọi.

Sáng ngày 12/9/1930, khoảng 8.000 nông dân huyện Hưng Nguyên cùng hàng ngàn nông dân các huyện Nam Đàn, Thanh Chương đã tổ chức một cuộc biểu tình lớn kéo về thành phố Vinh. Với cờ đỏ búa liềm và các khẩu hiệu như "Đả đảo đế quốc!", "Đả đảo Nam triều!", "Nhà máy về tay thợ thuyền!", "Ruộng đất về tay dân cày!", đoàn biểu tình thể hiện sức mạnh đoàn kết và ý chí sắt đá của quần chúng nhân dân.

Trước khí thế cách mạng sục sôi, thực dân Pháp đã thẳng tay đàn áp dã man. Chúng cho máy bay ném bom vào đoàn biểu tình, khiến 217 người thiệt mạng và 125 người bị thương. Vụ thảm sát đẫm máu này không những không dập tắt được ngọn lửa đấu tranh mà còn thổi bùng lên làn sóng căm phẫn và quyết tâm cách mạng trong nhân dân.

Sự Ra Đời Của Chính Quyền Xô Viết

Sau sự kiện ngày 12/9, hệ thống chính quyền của đế quốc và phong kiến ở nhiều thôn, xã tại Nghệ An và Hà Tĩnh gần như tan rã, tê liệt. Trước tình hình đó, các chi bộ Đảng ở địa phương đã lãnh đạo nhân dân đứng lên tự quản lý đời sống chính trị, xã hội, thành lập chính quyền theo hình thức "Xô viết".

Chính quyền Xô viết đã thực hiện nhiều chính sách tiến bộ, đem lại quyền lợi thiết thực cho người dân:

• Về chính trị: Ban bố các quyền tự do dân chủ.

• Về kinh tế: Chia lại ruộng đất công, bãi bỏ các thứ thuế vô lý, xóa nợ cho người nghèo.

• Về văn hóa - xã hội: Mở các lớp dạy chữ Quốc ngữ, xóa bỏ tệ nạn xã hội, xây dựng đời sống mới.

Dù chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn trước khi bị thực dân Pháp dìm trong biển máu, chính quyền Xô viết đã thể hiện bản chất ưu việt của một chính quyền thực sự của dân, do dân và vì dân.

Ý Nghĩa Lịch Sử Vĩ Đại

Phong trào Xô Viết Nghệ - Tĩnh mà đỉnh cao là sự kiện ngày 12/9/1930 có ý nghĩa lịch sử vô cùng to lớn:

• Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng: Lần đầu tiên, một phong trào cách mạng do Đảng Cộng sản lãnh đạo đã quy tụ được đông đảo quần chúng công - nông, chứng minh đường lối cách mạng của Đảng là đúng đắn.

• Xây dựng khối liên minh công nông: Phong trào đã hình thành và củng cố khối liên minh công nông vững chắc, nền tảng cho mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

• Là cuộc tổng diễn tập đầu tiên: Xô Viết Nghệ - Tĩnh được coi là cuộc tập dượt đầu tiên, để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về lãnh đạo, tổ chức quần chúng, về đấu tranh chính trị và vũ trang, chuẩn bị trực tiếp cho thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Kỷ niệm 95 năm ngày Xô Viết Nghệ - Tĩnh là dịp để chúng ta ôn lại một trong những trang sử vàng của dân tộc, bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với sự hy sinh của các thế hệ cha anh. Tinh thần Xô Viết bất diệt sẽ mãi là nguồn động lực, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta vững bước trên con đường xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.